Linux'ta Depolama Aygıtları Nasıl Bölümlenir?

En fazla tercih edilen işletim sistemlerinden biri olan linux’ta depolama aygıtları ve bunların nasıl bölümlendirileceği sorusuna doğru cevapları almak oldukça önemlidir. Dışarıdan bakıldığı zaman bu aygıtların bölümlendirilmesi zor gibi görülse de gerekli konuların üzerinde durulması ile beraber süreç çok daha kolay şekilde ilerletilir.

Depolama Aygıtlarının Görüntülenmesi

Linux içerisindeki depolama aygıtlarının görüntülenmesi ve tanınması ise beraber gerek disklerin gerekse var olan bölümlerin yönetilmesi adına atılacak ilk adımdır.

• lsblk konutu ile beraber sistemde yer alan depolama aygıtları ile bunların hangi bölümlere bağlı olduğunun listelenmesi yapılır. Bununla beraber her bölümdeki dosya sistemi başta olmak üzere bunların türü, boyutu ve bağlama noktalarını da görmek mümkündür.
• blkid komutu ile bağlı olan disklerin dosya sistem türü ve UUID bilgileri listelenir.
• fdisk komutu ise disklerin bölümlendirilebilmesi adına sıklıkla tercih edilen araç olarak bilinir.
• df komutu, Linux içerisinde disklerin kullanım alanları ve boşlukları görülür.
• parted komutuysa disklerin bölümlerini yönetme ile birlikte MBR ve GPT bölümlendirme tabloları üzerinde çalışılabilmesini sağlayan komuttur.

Tüm bu araçlar depolama aygıtlarının görüntülenebilmesi adına kullanılabilecek farklı araçlar olarak tanımlanır.

En Bilinen Depolama Aygıtlarının Bölümleme Araçları

Bu sistemde en yaygın ve eski zamanlardan beri kullanılan fdisk komutu, MBR bölümleme tablosunu desteklemesiyle bilinir. Bölümleme işlemi öncesi disk seçimi yapılır ve mevcuttaki tablonun görünmesi için “p” tuşuna basılır.

Daha sonrasında “n” tuşu ile yeni bölüm oluşturulur ve “w” tuşuyla kayıt işlemi yapılır. parted komutu ise modern sistemlerde tercih edilir. Kolay kullanıcı arayüzüne sahip olan gparted ise Linux’taki grafiksel bölümleme aracı olarak bilinir.

Linux’ta Yeni Bölüm Oluşturma

Kullanıcılar, yeni bölüm oluşturmak için fdisk komutu ile mevcut bölümleri görmek adına “p” tuşuna basar. Ardından “n” tuşu ile yeni bölüm oluşturulur. Burada isteğe göre primary (birincil) ya da extended (genişletilmiş) seçeneklerini tercih edebilir. “w” tuşu ile de gerekli değişikler sonrasında kayıt yapılır.

parted komutu ile ilk olarak bölümlendirilmek istenilen diskin adı girilir ve disk boşsa yeni bölüm tablosu oluşturulur. Bu komutta değişiklikler otomatik şekilde kaydedilir. Grafiksel bölümleme aracı olan gparted ile komut sonrasında sağ üst köşedeki disk seçimi ile bölümlemenin yapılacağı disk seçilir. Ardından New sekmesine tıklanır ve bölüm özellikleri belirlenir. Yapılmış olan değişiklikler ise “Apply” butonu ile kaydedilir.

Bölümlerin Biçimlendirilmesi ve Dosya Sisteminin Seçilmesi

Bölümün oluşturulması sonrasında buranın kullanılması adına biçimlendirme ve doğru dosya sisteminin seçilmesi gerekir. Gerekli işlemler mkfs komutu kullanılarak yapılır. Dosyanın boyutuna göre sistemin seçilmesi sonrasında bu bölümün kullanılabilmesi adına dizine bağlanması gerekir.

Bu işlem de mount komutu ile gerçekleştirilir. Sistemin her açılışı ile beraber bölümün otomatik şekilde bağlanabilmesi adına ise /etc/fstab dosyasına eklenmesi gerektiği unutulmamalıdır.

İlgili Bölümün Bağlanması

İşlem için bölümün bağlayacağı dizin seçilir. İsteğe göre alt dizin ya da özel dizin tercih edilebilir. Biçimlendirilmiş olan bölüm /mnt/mydirve komutu ile ilgili dizine bağlanır.

Ardından bağlanmanın doğru yapılıp yapılmadığının kontrolü için mount ya da df komutu kullanılabilir. İsteğe göre otomatik bağlanma işlemi de bu süreçte yapılabilir. Bunun içinse UUID kullanılması gerektiği bilinmelidir. Sonrasında UUID=

komutu kullanılarak bağlama işlemi gerçekleştirilir. Dosyanın düzenlenmesi ile beraber kaydedilir ve ilgili alandan çıkılır. Gerçekleştirilen değişikliklerin doğru şekilde yapılıp yapılmadığının kontrolü içinse mount-a komutu kullanılabilir. Böylece gerekli kontrol işlemleri kısa sürede yapılmış olur.